Czy kontrola drogowa może się odbyć podczas wymaganej przerwy kierowcy ciężarówki?
Opinia Jakuba Ordona, eksperta Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców (OCRK)

Zdarza się, że zatrzymanie pojazdu do kontroli przez funkcjonariuszy policji czy inspektorów ITD zbiega się z przerwą w pracy lub w jeździe kierowcy zawodowego. Co dzieje się wówczas, gdy kierujący pojazdem po zatrzymaniu się na parkingu informuje kontrolującego, że przed nim blisko godzina przerwy? Czy szofer może zostać zmuszony do kontroli?

Zgodnie z zarządzeniem nr 28/2014 Głównego Inspektora Transportu Drogowego1, czynności, jakie kontrolujący ma obowiązek wykonać po zatrzymaniu pojazdu, są ściśle określone w przepisach prawa i obejmują min.:

  • kontrolę przestrzegania przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowcy,

  • kontrolę stanu technicznego pojazdów,

  • kontrolę nacisków osi, masy całkowitej oraz wymiarów pojazdu,

  • kontrolę elektronicznego poboru opłat.

Czas trwania inspekcji drogowej uzależniony jest zatem od jej zakresu, a to nie jest zależna od indywidualnego wyboru inspektora, lecz wynika z planów kontroli służb wojewódzkich, które działają pod nadzorem służb centralnych. Plany opracowuje się z uwzględnieniem między innymi Krajowej Strategii Kontroli przepisów w zakresie czasu jazdy i czasu postoju, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców; kierunków działania Inspekcji; kierunków działania WITD; natężenia i struktury ruchu na poszczególnych odcinkach dróg, z uwzględnieniem danych z urządzeń preselekcyjnych, znajdujących się w dyspozycji WITD; wyników i ustaleń przeprowadzonych kontroli; zaleceń i wytycznych Głównego Inspektora; wniosków zgłaszanych przez organy publiczne oraz osoby prywatne; czy ramowego planu kontroli.

Jedynie w uzasadnionych przypadkach może nastąpić skrócenie okresu kontroli czasu pracy kierowcy zawodowego (zwyczajowo 28 dni wstecz od dnia przeprowadzania inspekcji) i to na podstawie informacji przekazanych na odprawie służb kontrolnych. To zaś musi być odnotowane w protokole kontroli przez inspektora poprzez wpisanie ilość dni, co do których dokonano analizy czasu prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowcy.

Sprzeczne stanowiska

Kierowcy nie zawsze zgadzają się z tym stanowiskiem, odnosząc się do zapisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, określającego prawa kierowcy do przerwy w pracy. Zgodnie z art. 4 lit d), rozporządzeniem 561/2006,1 czyli aktem prawnym, stanowiącym zbiór unijnych zasad, którymi kierować się powinni kierowcy w swojej aktywności zawodowej, „przerwa” to okres wykorzystywany wyłącznie do wypoczynku, w którym nie może prowadzić pojazdu ani wykonywać żadnej innej pracy.

Co więcej, w myśl zapisu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 2002 roku,1 zgodnie z którą osoby wykonujące czynności związane z przewozem w transporcie drogowym, w żadnych okolicznościach nie będą pracować dłużej niż sześć kolejnych godzin bez przerwy. Czas pracy będzie rozdzielony przerwą co najmniej trzydziestominutową, jeśli liczba godzin pracy wynosi od sześciu do dziewięciu i co najmniej, czterdziestopięciominutową, jeśli liczba godzin pracy wynosi nie mniej niż dziewięć godzin. Przerwy mogą być dzielone dalej na okresy co najmniej piętnastominutowe.

Funkcjonariusz musi zostać poinformowany

Zatem kierowca, gdy jego łączny czas pracy w danym dniu zbliżać się będzie do wymiaru 6 godzin zarejestrowanej pracy w formie „jazdy” i „innych prac”, a osoba kontrolująca podejmie decyzję o jego zatrzymaniu, zobligowany jest, by poinformować kontrolującego o stanie swojej pracy. Inspektor potwierdza to zgłoszenie, analizując dane cyfrowe lub analogowe zapisu czasu pracy kierowcy do chwili zatrzymania do kontroli drogowej. Jeśli audyt danych potwierdzi istnienie konieczności odbioru przez kierowcę przerwy w czasie zatrzymania, kontrolujący powinien odstąpić od dalszego sprawdzania do czasu zakończenia wymaganej ustawowo przerwy. Art. 3 wspomnianej dyrektywy wskazuje, że czasem pracy jest między innymi każda inna praca, zmierzającą do wypełnienia ustawowych lub wykonawczych zobowiązań bezpośrednio związanych z trwającą operacją transportową, formalnościami administracyjnymi z policją, cłem, urzędnikami imigracyjnymi. Z kolei ww. czas pracy również w czasie kontroli drogowej (policji czy inspekcji) zgodnie z wymogiem wskazanym w art. 34 rozporządzenia 165/20141, obligatoryjnie musi zostać zarejestrowany w ewidencji czasu pracy (na wykresówkach lub na karcie kierowcy) pod symbolem: ,czyli „inna praca”, która oznacza wszelkie czynności inne niż prowadzenie pojazdu.

Współpraca

Kontrole drogowe transportu ciężkiego odbywają się zawsze według ściśle określonego schematu. Doświadczeni kierowcy z reguły współpracują z inspektorami, by cały proces sprawdzania przebiegał sprawnie. Warto też mieć na uwadze przepis ustawy o transporcie drogowym, ponieważ niepoddanie się lub uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli w całości lub w części może skutkować nałożeniem na źnika w wysokości 12 000 złotych.

Komentarz eksperta OCRK dla truckeronroad.com