Cyberataki na spedycje? Branża transportowa na celowniku hakerów

Cyfryzacja to dziś nie wybór, a konieczność. Elektroniczne listy przewozowe, systemy TMS, cyfrowy obieg dokumentów – to wszystko ułatwia pracę firmom spedycyjnym i transportowym. Ale tam, gdzie dane krążą swobodnie po sieci, rośnie też ryzyko cyberataków. Niestety, sektor TSL (transport–spedycja–logistyka) jest jednym z najsłabiej przygotowanych do obrony przed hakerami. A ci nie śpią.

Dlaczego właśnie spedycja?

Dla cyberprzestępców każda firma transportowa to potencjalna kopalnia danych i pieniędzy. Kradzież bazy klientów? Blokada systemu TMS? Podszycie się pod przewoźnika i przejęcie ładunku? To wszystko już się dzieje.

Spedycja działa pod presją czasu. Opóźnienia, nawet kilkugodzinne, generują potężne straty – zarówno finansowe, jak i wizerunkowe. Dlatego wiele firm, zamiast walczyć z atakiem, woli… zapłacić okup. To tylko zachęca przestępców do dalszych działań.

Alarmujące dane: jak słabo jesteśmy przygotowani?

Z raportu The Blue Report 2024 autorstwa Picus Labs wynika, że skuteczność zabezpieczeń przed atakami w branży transportowej spadła z 65% w 2023 roku do zaledwie 52% w roku 2024. Jeszcze gorzej wypada wykrywalność cyberataków – wykrywany jest tylko 1 na 10.

W praktyce oznacza to, że większość firm nie ma pojęcia, że właśnie padła ofiarą ataku. Dane mogą być kopiowane tygodniami, zanim ktoś w ogóle zauważy problem.

Przykłady z Europy – to nie są odosobnione przypadki

W 2023 roku ofiarą spektakularnego ataku ransomware padła brytyjska firma KNP Logistics Group. Luka? Brak uwierzytelnienia dwuskładnikowego i banalnie proste hasła. Efekt? Utrata kontroli nad systemami, wyciek danych i… bankructwo. Firma nie podniosła się po ataku – 700 osób straciło pracę.

W marcu 2024 roku niemiecka firma logistyczna (nazwa nie została ujawniona) padła ofiarą podobnego ataku. Hakerzy uzyskali dostęp do sieci przez laptop kierowcy, który korzystał z niezabezpieczonego Wi-Fi na parkingu. Skradziono dane klientów, trasy, stawki i numery kont. Straty szacowane są na kilka milionów euro.

Z kolei we Włoszech w 2022 roku grupa cyberprzestępcza zaatakowała firmę transportującą sprzęt medyczny. Przejęto kontrolę nad planowaniem tras i celowo wprowadzano chaos w dostawach. Służby specjalne uznały atak za sabotaż infrastruktury krytycznej.

Najczęstsze metody ataku

Oto, co najczęściej stosują przestępcy:

• Phishing – fałszywe maile z fakturą, linkiem do „dokumentów przewozowych” lub prośbą o „pilne potwierdzenie transportu”.

• Spoofing – podszywanie się pod partnera, np. spedytora lub giełdę transportową, w celu kradzieży ładunku.

• Ransomware – blokada dostępu do systemu i żądanie okupu.

• Man-in-the-Middle – przejęcie komunikacji między firmą a kontrahentem.

Najbardziej niebezpieczne są sytuacje, gdy przestępcy dostają się do systemów przez pracowników: kierowców, spedytorów, czy dział księgowości – przez niezabezpieczony telefon, laptop czy zwykłą nieuwagę.

Przepisy też zaostrzają grę – NIS 2

Unijna dyrektywa NIS 2, która ma wejść w życie również w Polsce, nałoży nowe obowiązki na firmy z sektora transportowego. Będzie trzeba nie tylko chronić dane, ale również zgłaszać incydenty. Brak reakcji może oznaczać kary finansowe. Co ważne – obowiązki te będą dotyczyły także mniejszych firm, nie tylko gigantów rynku.

Co robić? Praktyczne kroki dla firm TSL

Oto lista działań, które warto wdrożyć natychmiast – zanim będzie za późno:

1. Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) wszędzie, gdzie to możliwe – od e-maili po systemy TMS.

2. Aktualizuj oprogramowanie – stare wersje są jak otwarte drzwi dla hakerów.

3. Rób kopie zapasowe offline – najlepiej codziennie, przynajmniej raz w tygodniu na fizycznym nośniku.

4. Zabezpiecz sprzęt kierowców – hasła, szyfrowanie dysku, VPN-y.

5. Szkol pracowników – nawet najlepszy system nie pomoże, jeśli ktoś kliknie w „fakturę” od oszusta.

6. Monitoruj nietypową aktywność – korzystaj z usług zewnętrznych, jeśli nie masz własnego działu IT.

7. Weryfikuj kontrahentów – szczególnie na giełdach i przy wymianie danych drogą mailową.

Co jeśli już doszło do ataku?

1. Odłącz zainfekowane urządzenia od sieci.

2. Zgłoś incydent do CERT Polska (https://cert.pl/) – to krajowy zespół reagowania na incydenty.

3. Powiadom policję – cyberatak to przestępstwo.

4. Informuj klientów i partnerów – nie ukrywaj sytuacji. Transparentność buduje zaufanie.

5. Wzmocnij zabezpieczenia – nawet po ataku, zanim ruszysz dalej.

Cyberbezpieczeństwo to inwestycja, nie koszt

W świecie, gdzie wszystko dzieje się „na już”, zabezpieczenia IT często są spychane na koniec listy wydatków. Tymczasem właśnie one decydują o tym, czy firma będzie działać jutro. W transporcie jedna luka może kosztować miliony – i nie tylko pieniędzy, ale reputacji.

Masz firmę transportową? Pracujesz w spedycji? Zadbaj o swoje dane tak, jak dbasz o ładunek – bo dziś to właśnie one są najbardziej wartościowym towarem.