Ograniczenia temperaturowe dla transportu ADR w tunelach: Co powinni wiedzieć kierowcy

Kierowcy zawodowi zajmujący się transportem towarów niebezpiecznych (ADR) często spotykają się z różnymi ograniczeniami dotyczącymi przewozu przez tunele. Szczególnie istotne są przepisy dotyczące ładunków temperaturowych, które podlegają restrykcyjnym regulacjom. Ale dlaczego niektóre substancje mogą przejeżdżać przez tunel, a inne – tylko minimalnie różniące się temperaturą – już nie?

Klasyfikacja tuneli i ograniczenia ADR

Każdy tunel w Europie jest klasyfikowany zgodnie z systemem ADR i przypisywany do jednej z pięciu kategorii: A, B, C, D i E. Kategoria A oznacza brak ograniczeń, natomiast kategoria E obejmuje najostrzejsze restrykcje, uniemożliwiające przewóz większości substancji niebezpiecznych. Klasyfikacja ta jest uzależniona od potencjalnych zagrożeń wynikających z przewozu określonych materiałów przez tunel.
Ograniczenia dla pojazdów przewożących materiały niebezpieczne wynikają głównie z zagrożenia:

• Pożarem – wiele substancji ADR jest łatwopalnych i ich zapłon w tunelu mógłby doprowadzić do katastrofy.
• Wybuchami – niektóre substancje mogą eksplodować pod wpływem ciepła lub iskry, co w zamkniętej przestrzeni tunelu jest szczególnie niebezpieczne.
• Toksycznymi oparami – w przypadku pożaru lub wycieku mogą powstać gazy trujące, które nie mogą być łatwo rozproszone w tunelu.

Dlaczego temperatura ma znaczenie?

Przykładem problematycznej sytuacji jest parafina. Jeśli jej temperatura wynosi 90°C, pojazd z tym ładunkiem może przejechać przez tunel, ale jeśli temperatura wzrośnie do 101°C, przejazd staje się zabroniony. Skąd ta różnica?

• 1. Punkt zapłonu – Wzrost temperatury substancji może sprawić, że opary mogą osiągnąć temperaturę zapłonu. Jeśli materiał osiągnie tą temperaturę, potencjalne ryzyko stwarzane w tunelu znacznie rośnie.
• 2. Zmiana klasyfikacji ADR – Substancje transportowane w określonych warunkach temperaturowych mogą być przypisane do innych kategorii ADR. Na przykład parafina w stanie ciekłym przy niższej temperaturze może być uznawana za stwarzającą mniejsze ryzyko, ale po przekroczeniu pewnego progu temperatury zmienia swoją klasyfikację, co oznacza surowsze przepisy dotyczące transportu.
• 3. Ryzyko wycieku lub pęknięcia zbiornika – Wyższa temperatura może wpływać na ciśnienie w zbiornikach i przewodach, zwiększając ryzyko awarii i wycieku niebezpiecznej substancji.

Konsekwencje dla kierowców zawodowych

Dla kierowców przewożących materiały ADR oznacza to konieczność dokładnej znajomości klasyfikacji przewożonych substancji oraz planowania tras tak, aby unikać tuneli objętych restrykcjami. Naruszenie przepisów może skutkować surowymi karami, zatrzymaniem transportu, a nawet cofnięciem uprawnień do przewozu ADR.

Aby uniknąć problemów, warto:

• Zawsze sprawdzać klasyfikację ADR przewożonego ładunku.
• Planując trasę, uwzględniać ograniczenia tunelowe – niektóre aplikacje nawigacyjne dla ciężarówek oferują opcję omijania tuneli z restrykcjami ADR.
• Monitorować temperaturę ładunku – nadawca określa wymaganą temperaturę przewozu, jak również temperaturę awaryjną, jeżeli temperatura przewożonego materiału rośnie powyżej określonego zakresu, konieczna może być zmiana trasy lub technik chłodzenia.

Ograniczenia dla transportu ADR w tunelach są wynikiem analiz ryzyka i mają na celu zapobieganie katastrofom. Nawet niewielkie różnice temperatur mogą wpłynąć na klasyfikację substancji, a co za tym idzie – na możliwość przejazdu przez tunel. Dla kierowców zawodowych oznacza to konieczność dokładnego przestrzegania przepisów i planowania tras w taki sposób, by unikać problemów z transportem materiałów niebezpiecznych. Warto również korzystać z narzędzi wspomagających pracę kierowców zawodowych, takich jak np. aplikacja na smartfony z systemem Android dla kierowców przewożących produkty niebezpieczne ADR App Mobile.